Hồ Ba Bể là trung tâm, là trái tím của Vườn quốc gia Ba Bể nằm trên địa phận tỉnh Bắc Kạn thuộc vùng Đông Bắc Việt Nam
Khu vực cổng vào Hồ Ba bể thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bác Kan. Diện tích mặt hộ tiếp giám với nhiều huyện của Bắc Kan và huyên Na Hang của tỉnh Tuyên Quang qua con sông Gâm khu vực thác Đầu Đẳng
Hồ Ba Bể cách Hà Nội 250Km cách TP Bắc Kan 70 Km
Hồ Ba Bể thuộc xã Nam Mẫu nên nhiều người vẫn gọi hồ Ba Bể là hồ Nam Mẫu
Hồ Ba bể có 3 nhánh hồ. Ba nhánh của hồ thông nhau được gọi tên là Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng và các nhánh đều rất rộng như biển (bể) nên được gọi hồ Ba Bể. Trong tiếng Tày, hồ Ba Bể hay còn được gọi là "Slam Pé".
Ngày xưa, mỗi năm dân làng Nam Mẫu đều có tổ chức lễ cúng Phật lớn. Dân chúng tụ tập rất đông. Một hôm, có một bà lão bệnh hủi đến làng để xin ăn. Người bà có mùi hôi hám, rất khó chịu, khiến mọi người phải lánh xa. xua đuổi.
Tuy nhiên, có người đàn bà goá cùng cậu con trai đã cho bà lão ăn uống và cho ngủ nhờ trong lều. Đến nửa đêm, hai mẹ con giật mình thức giấc khi có tiếng động ầm ầm dữ dội. Mở cửa không thấy bà lão hủi đâu, mà là một con giao long (tức con thuồng luồng) lớn uốn mình. Hai mẹ con kinh hãi và lo sợ. Đến sáng, thấy bà lão đi ra và nói:
Tôi là một con giao long, chỉ giả dạng ăn mày để thử lòng từ thiện của tín hữu đến làng Nam Mẫu lễ Phật. Tất cả mọi người đều xua đuổi tôi, ngoại trừ hai mẹ con nhà cô. Họ đều là khẩu Phật tâm xà, sẽ không tránh khỏi hình phạt của bề trên là một trận đại hồng thủy. Tôi cho hai mẹ con nhà cô gói tro này hãy rải quanh nhà để tránh khỏi kiếp nạn này, còn có hai mảnh vỏ trấu này sẽ biến thành hai chiếc thuyền giúp hai mẹ con
Hôm sau, trong lúc mọi người đang chen nhau đến dự lễ Phật giữa làng, bỗng nhiên, nước từ đâu cuồn cuộn chảy đến làm ngập cả một vùng rộng lớn. riêng nhà của bà góa và cậu con trai lương thiện đã được rải tro nên hễ nước dâng đến đâu là mảnh đất liền dâng cao hơn đến đấy. Hai mẹ con bà góa liền đem hai mảnh vỏ trấu thả xuống nước lập tức biến thành hai chiếc thuyền giúp hai mẹ con cứu vớt dân làng. Cả làng bị nước tràn ngập thì hoá thành ba cái hồ rộng lớn người ta gọi là Hồ Ba Bể.
Đảo Nằm gọn trong hồ Ba Bể, Tương truyền đảo chính là nơi sinh sống của hai mẹ con bà góa tốt bụng năm xưa đã dùng vỏ trấu lấy từ hạt thóc thành hai chiếc thuyền đi cứu giúp dân lành trong trận đại hồng thuỷ hình thành hồ Ba Bể. Đảo Bà Góa (Tiếng địa phương là Pò Giả Mải) hòn đảo nhỏ xinh xắn nằm giữa hồ Ba Bể. Đảo được tạo thành bởi những phiến đá to nhỏ, xếp chồng lên nhau, cây cối trên đảo xanh tốt quanh năm, rễ cây buông xuống ôm lấy những phiến đá, nhìn xa đảo như một hòn non bộ giữa mặt hồ.
Tọa lạc trên đảo An Mã giữa Hồ Ba Bể. Tương truyền Đền là nơi thờ các vị trung thần nhà Mạc trong cuộc chiến tranh phong kiến thời Lê Mạc
Để tưởng nhớ các vị trung thần, người dân nơi đây đã dựng đền thờ họ Mạc, song sợ bị quan quân nhà Lê trả thù nên đã đổi tên thành đền thờ họ Ma. An Mạ theo tiếng dân tộc Tày có nghĩa là “mồ yên mả đẹp” nơi yên nghỉ của các trung thần họ Mạc.
Động Puông nằm trong dãy núi đá vôi Lũng Nham. Động Puông được hình thành khi con sông Năng chảy xuyên qua bên dưới núi đá vôi Lũng Nham. Động dài 300 mét, cao hơn 30 mét với các vách đá đứng và nhiều nhũ đá có nhiều hình dạng và màu sắc khác nhau. Trong động Puông có hàng vạn con dơi sinh sống, du khách cần đi thuyên để đến được Đông Puông.
Thác Đầu Đẳng là một thắng cảnh trong khu vực hổ Ba Bể. Thác Đầu Đẳng được tao ra khi nước từ hồ Ba Bể chảy vào sông Năng và xuôi dòng qua huyện Na Hang Tuyên Quang đổ vào hồ thủy điện Tuyên Quang
Động Nả Phoòng sở hữu vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ. Với chiều dài khoảng 700m, cao khoảng 180m, động Nả Phoòng còn đặc biệt sở hữu một dòng suối chảy ngầm từ xã Nam Cường luồn qua động sang bản Bó Lù nơi con suối đổ vào Hồ Ba Bể. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, động Nả Phoòng được lựa chọn là nơi đặt trụ sở Đài Tiếng nói Việt Nam (1950 - 1954).
Nằm trọn trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Ba Bể, bên bở hồ Ba Bể, thôn Pác Ngòi thuộc xã Nam Mẫu (Ba Bể) có 97 hộ dân, chủ yếu là dân tộc Tày sinh sống. Bản Pác Ngòi hiện còn một số ngôi nhà sàn cổ, lợp ngói máng âm dương, kiểu dáng kiến trúc độc đáo. Người dân trong bản bao đời nay sinh sống bằng nghề trồng lúa, ngô ở các bãi bồi ven sông và đánh bắt cá tôm trên hồ Ba Bể.
Hiện nay đa số các hộ dân trong bản đều tham gia các hoạt động kinh doanh dịch vụ phục vụ khách du lịch. Đến với bản Pác Ngòi bạn sẽ được trải nghiệm và thưởng thức đặc sản của vùng hồ như ngủ nhà sàn; tham quan hồ bằng thuyền độc mộc; đánh bắt cá, xem các thiếu nữ Tày biểu diễn hát then đàn tính....và mua các sản phẩm đặc sản của địa phương.
Động Hua Mạ là một thắng cảnh thuộc khu vực vườn quốc gia Ba Bể. Hang nằm bên dòng sông Lèng và thuộc bản Pắc Ngòi, xã Quảng Khê, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Động Hua Mạ nằm ở lưng chừng ngọn núi Cô Đơn nằm giữa khu Lèo Pèn (Rừng Ma) . Động Hua Mạ ăn sâu vào lòng núi và được người dân bản địa gọi là hang Lèo Pèn. Có ý kiến cho rằng động Hua Mạ mới thực sự là hang động đệ nhất kỳ quan tại Việt Nam.
Thuộc xã Hoàng Trĩ thuộc vùng đệm Vườn Quốc gia Ba Bể. Đứng ở dưới thác nhìn lên bạn sẽ thấy thác đẹp như một bức tranh nhiều màu sắc. Màu trắng trong tinh khiết của nước, màu tím, hung của đá Xen lẫn với màu xanh của cây rừng, tất cả sẽ làm bạn ấn tượng khó quên..
Hồ Ba bể được hợp thành từ 03 hồ thông nhau có tên là Pé Lèng, Pé Lù và Pé Lầm
Hồ Ba Bể mùa thu
Đảo Bà Góa
Động Puông khá ấn tượng với cửa động rất cao và rộng
Cảnh đẹp hồ Ba Bể
Ẩm thực đặc sắc
Sản vật đặc trưng Ba Bể
Bây giờ đi đâu, Đi đâu bây giờ ?
