Chợ đá quí Lục Yên, Yên Bái
Giữa trung tâm thị trấn Yên Thế từ lâu đã xuất hiện cái chợ độc nhất bày bán công khai đá quý. Ban đầu do tự phát, sau đó được chính quyền cho phép, chợ đá quý Lục Yên đã chính thức ra đời. Nằm không xa trụ sở ngân hàng, kho bạc, UBND huyện, chợ đá quý trông còn khang trang hơn rất nhiều các chợ cóc dọc đường lên Yên Bái.
Chợ đá quý bắt đầu hình thành từ những thập kỷ 90, khi nơi đây bùng lên cơn sốt đá quý. Hơn 20 năm tồn tại chợ trở thành một dấu ấn mỗi khi nhắc đến. Khách đến đây tha hồ ngắm nghía, thẩm định, trọn lựa từng viên đá xanh, đỏ, tím, vàng, trắng, đen với nhiều kích cỡ và hình thù khác nhau. Gía bán được đưa ra tùy theo chất đá. Vài trăm ngàn, hay cả triệu, trục triệu đồng nhưng bán được, mua được hay không là do quá trình mặc cả. Ở chợ đá Lục Yên thì ngoài ruby, saphia còn nhiều loài đá quý khác như spinen, tuamalin, amazonite, granat… Bên cạnh đó tại chợ còn có " thạch anh tóc ", từ trường của thạch anh tóc cao hơn thạch anh thường, do vậy giá cả cũng cao hơn. Dù thế, đắt giá nhất vẫn là những viên ruby hồng xa xỉ. Một viên nhỏ, chất lượng vừa phải để làm mặt nhẫn, mặt dây chuyền cũng có giá vài triệu. Ruby đỏ vụn còn được mua với giá 2 triệu đồng/kg để làm tranh đá quý.
Hiệp hội đá quý Lục Yên được thành lập, chợ đá quý do các thành viên trong hội quản lý nên hoạt động rất quy củ và uy tín. Chính vì thế đã thu hút rất nhiều khách du lịch gần xa, đây cũng là điều đáng khích lệ và thật tự hào cho một vùng quê vốn xưa kia heo hút.
Nếu có dịp
du lịch qua Lục Yên Yên Bái, thì nên ghé Chợ đá quý, vì cả Việt Nam chỉ có một phiên chợ này thôi. Nếu thấy vui thì có thể mua vài viên đá quý chưa chế tác. Mua để kỷ niệm, để chơi, để tặng bạn bè, người thân. Từ 50.000 đ trở lên đến vài chục triệu, bạn đều có thể chọn được những viên đá hợp ý mình. Sau này bạn có thể đưa vào nơi chế tác, tạo ra những mặt đá theo ý thích riêng. Cũng có người nói lên Lục Yên đem về một viên đá quý sẽ mang theo điềm may mắn kỳ lạ. Chẳng thế mà rất nhiều du khách đã chọn Lục Yên là điểm du lịch khó lòng bỏ qua.
Ngoài đá quý thì Lục Yên còn nổi tiếng với những xưởng làm tranh đá quý. Từ những viên đá vụn, các nghệ nhận đã khéo léo làm nên những bức tranh vô cùng đẹp mắt. Người dân Lục Yên bằng lao động cần cù chịu thương chịu khó, đã biết vận dụng sáng tạo nguồn tài nguyên qúy giá từ thiên nhiên để làm nên những sản phẩm độc đáo.