Tùy từng giai đoạn lịch sử, vai trò, nhiêm vụ của lực lương TNXP khách nhau. Hiện nay, theo Nghị định của Chính phú đối với TNXP thì: Thanh niên xung phong là tổ chức kinh tế - xã hội đặc thù do cơ quan có thẩm quyền thành lập để huy động thanh niên xung kích tham gia thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở biên giới, hải đảo, vùng kinh tế - xã hội khó khăn, vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Ban chỉ huy Lực lượng thanh niên xung phong Trung ương là cơ quan thường trực của Lực lượng thanh niên xung phong Trung ương, do Bộ Nội vụ quyết định công nhận theo đề nghị của Ban Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Công ty Hanoi Etoco giới thệu với quí khách thông tin tóm tắt lịch sử lực lượng Thanh Niên Xung phong Việt Nam.
Tóm tắt lịch sử thanh niên xung phong Việt Nam
Ngày 15 tháng 7 năm 1950, chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị cho Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam thành lập lực lượng thanh niên xung phong tập trung dài ngày phục vụ cho chiến dịch Biên giới Thu đông 1950 tại núi Hồng, xã Yên Lãng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Lực lượng ban đầu có tên gọi là "Đội Thanh niên xung phong công tác Trung ương", gồm có 225 đội viên, do Vương Bích Vượng, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh làm đội trưởng.
Ngày 21/6/1965, Thủ tướng Chính phủ lúc đó là Phạm Văn Đồng ra Chỉ thị thành lập Lực lượng Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước tập trung để phục vụ công tác đảm bảo giao thông vận tải và quy định rõ các nguyên tắc tổ chức, nhiệm vụ, chế độ chính sách, trách nhiệm các cấp, các ngành đối với Thanh niên xung phong.
Nhiệm vụ của thanh niên xung phong rất đa dạng, gồm có vận tải (đạn dược, thương binh, lương thực), mở đường, rà phá bom mìn, tiếp đạn, thu dọn chiến trường....
Ngày 30/6/1995, thể theo nguyện vọng của đông đảo cán bộ, đội viên Thanh niên xung phong các thế hệ, Thủ tướng Chính phủ lúc đó là Võ Văn Kiệt đã ban hành Quyết định số 382-TTg, quyết định lấy ngày 15/7 hàng năm làm Ngày truyền thống Lực lượng Thanh niên xung phong Việt Nam.
Địa điểm và ngày thành lập lực lượng TNXP Việt Nam
- ✔ Như vậy, lực lương thanh niên xung phong được thành lập ngày: 15/07/1950 và ngày 15 / 07 hàng năm là ngày truyền thống của lực lượng Thanh niên Xung phong Việt Nam
- ✔ Nơi thành lập tại núi Hồng, xã Yên Lãng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
- ✔ Tên gọi khai sinh của lực lượng Thanh niên Xung phong Việt Nam là: "Đội Thanh niên xung phong công tác Trung ương"
Các tên gọi của TNXP Việt Nam qua các thời kỳ
- ✔ Khai sinh tên: Đội Thanh niên xung phong công tác Trung ương (15/7/1950)
- ✔ Đội Thanh niên xung phong (26/3/1953
- ✔ Đoàn Thanh niên xung phong Trung ương (12/1963)
- ✔ Lực lượng Thanh niên xung phong giải phóng miền Nam (20/4/1964)
- ✔ Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước (21/6/1965)
- ✔ Thanh niên tham gia Chiến tranh biên giới phia bắc 1979 hoặc Chiến tranh biên giới Tây Nam gọi là thanh niên xung kích
- ✔ Ban Thanh niên xung phong - Lao động trẻ (3/1986)
- ✔ Hiện nay gọi: Thanh niên xung phong Việt Nam
Đồng phục, Tinh thần, thành viên tiêu biểu TNXP VN
Đồng phục thanh niên xung phong bao gồm: huy hiệu, mũ tai bèo, quần áo dài tay và giày vải, một số đị phương miền Nam có thêm khăn rằn.
Thành viên tiêu biểu của lực lượng TNXP phải kể đến là:
- 10 nữ thanh niên xung phong hi sinh ở ngã ba Đồng Lộc Hà Tĩnh,
- 8 liệt sĩ (4 nam, 4 nữ) thanh niên xung phong hi sinh ở hang Tám Cô Quảng Bình
- Và rất nhiều người khác
Ngày 28 tháng 3 năm 1951, trong chuyến thăm Liên phân đội Thanh niên xung phong 312 làm nhiệm vụ tại cầu Nà Cù (xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn), chủ tịch Hồ Chí Minh đã tặng lực lượng thanh niên xung phong 4 câu thơ sau này trở nên nổi tiếng và là tinh thần của lực lượng TNXP Việt Nam:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
Ngày nay, TNXP tham gia thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở biên giới, hải đảo, vùng kinh tế - xã hội khó khăn Hiện nay, lực lượng TNXP là đơn vị xây dựng và phát triển 2 đảo tiền tiêu của tổ quốc là: Bạch Long Vĩ ở Hải Phòng và đảo Cồn Cỏ ở Quảng Trị theo mô hình là đảo Thanh Niên.
Cả Hải Phòng và Quảng Trị đêu đưa lực lượng TNXP ra đảo lập nghiệp và xây dựng đảo. TP Hải Phòng năm 1993 đưa 62 TNXP ra đảo Bạch Long Vĩ lập nghiệp. Tỉnh Quảng Trị năm 2002 đưa 43 TNXP ra đảo Cồn cỏ lập nghiệp.